سوره بقره
تعداد آیات:286 آیه
مکی یا مدنی: مدنی
نام های دیگر سوره: فسطاط القرآن
فضائل سوره بقره
عن النبی صلی الله علیه و آله وسلم: من قرأها فصلوات الله علیه و رحمته و اعطی من الاجر کالمرابط
فی سبیل الله سنة لا تسکن روعته.
مجمع البیان،ج1،ص67
هر کس سوره بقره را بخواند درود و رحمت خدا بر اوست و خدا پاداش کسی را به او می دهد
که یک سال در راه خدا جنگیده باشد و از اسلام دفاع کرده باشد.
قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم: من قرأ أربَعَ آیاتٍ من اولِ البقرةِ و آیَة الکرسی و
ۀیتین بَعدَها و ثلاثَ آیات من آخرها لَم یَرَ فی نفسه و مالهِ شیئاً یَکرهُهُ و لا یَقرَبُهُ و لا یَنسی القرآن.
ثواب الاعمال، ص280
رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم فرمودند: «هرکس 4آیه از اول سوره بقره و آیة الکرسی
را با دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر سوره بقره را تلاوت کند هیچ بدی و ناراحتی در جان و
مال خود نبیند و شیطان به وی نزدیک نشود و قرآن را فراموش نکند.»
قال رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم: ان اصفر البیوت بیت لا یقرأ فیه سورة البقرة فسطاط القرآن.
مستدرک الوسائل، ج4، ص334
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: «خالی ترین خانه [از خیر] خانه ای است که
در آن سوره بقره خوانده نشود، سوره بقره سوره ایست که محل اجتماع قرآن است.»
عن ابی بن کعب عن النبی صلی الله علیه و آله وسلم قال لی یا ابی! مرّ المسلمین
ان یتعلموا سورة البقرة فان تعلمها برکة و ترکها حسرة و لا یستطیها البطلة.
مجمع البیان،ج1،ص67
پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله به اُبّی بن کعب فرمودند:
« ای اُبّی! مسلمانان را به فراگیری این سوره فراخوان که در فراگیریش برکت
و در رها ساختن آن حسرت است؛ و ساحران راهی برای نفوذ در سوره بقره را ندارند.»
قال رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم: من قرأها فی بیته نهاراً لم یدخل بیته شیطان ثلاثة
ایام و من قرأها فی بیته لیلاً لم یدخله شیطان ثلاث لیال.
اختصاص
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «هرکس سوره بقره را در خانهٔ خود
قرائت کند سه روز آن خانه از گزند شیطان در امان است و همچنین اگر یک شب
ٱن را در خانه خود تلاوت کند، سه شب ٱن خانه از آسیب شیطان محفوظ است و
شیطان داخل ٱن خانه نمی گردد
عن ابی عبدالله علیه السلام: من قرأ البقرة و آل عمران جاء یوم القیامة تظلانه
علی رأسه مثل الغمامتین أو العباءتین.
البرهان فی تفسیر القرآن ج1 ص132
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس سوره بقره و آل عمران را بخواند در روز قیامت
این دو سوره مانند دو قطعه ابر یا دو عبا و یا دو سایبان بر او سایه می افکنند.
همچنین از ایشان روایت شده: «هرکس آیة الکرسی را یک بار بخواند خداوند 1000رنج
و گرفتاری از سختیهای دنیا و 1000رنج و گرفتاری از سختیهای ٱخرت را از او بر
می گرداند؛ کمترین سختی دنیا فقر و تهیدستی است و کمترین سختی ٱخرت، عذاب
قبر است.
خواص القرآن ص53 به نقل از المصباح کفعمی،ص581
آثارو برکات سوره بقره
این سوره شریفه آثار و برکاتی دارد که به نمونه هایی از آن اشاره می نماییم:
1) دور شدن شیطان
شیطان براساس سوگندی که یاد کرده است همواره در تلاش است تا انسان را بفریبد و
برای مقابله با ٱن باید به دست ٱویزی محکم چنگ زد.
عن النبی صلی الله علیه و آله وسلم قال: من قرأهذه السورة فی داره، فان قردها فی الیوم
لا یحوم حومة الشیاطین ثلاثة ایام و أن قرأها فی الیل لا یحومون حولة ثلاث لیال.
مستدرک الوسائل، ج4، ص333
«سوره بقره برترین سوره قرآن است هر کس آن را در شب در منزل خود قرائت نماید تا
سه شب شیطان وارد خانه اش نمی شود و اگر در روز خوانده شود نیز اینچنین است.»
2) ایجاد برکت
عواملی چند موجب ایجاد برکت در زندگی و نیز اسبابی چند موجب از بین رفتن
برکت و بر جای ماندن حسرت ها است.
عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم قال: تعلموا سورة البقرة فان أخذها برکة
و ترکها حسرة...
مستدرک الوسائل، ج4، ص333
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است:
«سوره بقره را بیاموزید زیرا برگرفتن ٱن موجب برکت و رها کردن آن
سبب حسرت است.»
3) رفع سحر
ابی بن کعب عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم: قال لی یا ابی! مر المسلمین
ان یتعلموا سورة البقرة فان تعلمها برکة و ترکها حسرة و لا یستطیها البطلة!
قلت یا رسول الله ماالبطلة؟ قال : السحرة.
مجمع البیان ج1 ص67
[اُبیّ می گوید] پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به من فرمود: «ای ابیّ! به میان
مسلمانان برو تا سوره بقره را از تو بیاموزند. به راستی که یادگیری آن، برکت
است و ترک کردنش، حسرت و افسوس، و یاوه گویان توان رویارویی با آن را ندارند.
[اُبیّ گوید:] «ای رسول خدا، یاوه گویان چه کسانی اند؟» فرمود: «ساحران و افسونگران»
4) جهت درمان تب
شفاجویی از آیات قرآن آموزه ای است از قرآن کریم و توصیه های ارزشمند اهل بیت
علیهم السلام و از جمله این شفادهنده ها سوره بقره است.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است: اگر کسی باایمان، سوره مبارکه بقره را
بنویسد و بر ادم تبدار ببندد تب او زایل شود.
خواص آیات قرآن کریم، ص16
5) جهت درمان ترس
از حضرت امام جعفرصادق علیه السلام منقول است: اگر کسی، با ایمان سوره مبارکه
بقره را بنویسد و به آب باران بشوید و به آدم ترسو دهد ترس او زایل می شود.
خواص آیات قرآن کریم، ص16
6) رسیدن به حاجت
هر کس بعد از نماز صبح پیش از آنکه سخن گوید آیه 137 (فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا
آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ) را
هفت مرتبه بخواند، خداوند مهربان در آن روز همه مهمات او را کفایت می کند و
اگر آن را ورد خود سازد و بعد از هر نماز واجب بخواند محتاج نشود و مرادات او حاصل گردد.
قرآن درمانی روحی و جسمی، ص72 به نقل از خواص الایات اصفهانی،ص 16
7) زیاد شدن روزی
قبل از بیان حاجت ابتدا وضو گرفته و قبل از آنکه نماز بخواند و سخنی بگوید
هفت بار آیه 186 بقره (وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ
إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لِی وَلْیُؤْمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ) را بخواند و بعد از نماز
هم هفت مرتبه این آیه را بخواند؛ خداوند حاجتش را برآورده سازد و روزیش زیاد گردد.
قرآن درمانی روحی و جسمی، ص73 به نقل از زادالعماد، ص501
8) جهت گشایش کارها
هر کس آیه 186 سوره بقره « وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لِی وَلْیُؤْمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ » را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بخواند کار بسته او گشاده می گردد.
خواص آیات قرآن کریم، ص26
9) بیدار شدن در وقت معین
چون کسی آیه 125 سوره بقره « وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا
مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ
وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ » را در وقت خواب با نیت خالص و توجه به خدا
و معنی آن بخواند و از خداوند متعال درخواست کند که در وقت معینی از خواب بیدار
شود مطلوبش حاصل می شود.
خواص آیات قرآن کریم، ص25
10) تفرقه افراد خلافکار
هر کس، با ایمان آیه 249 سوره بقره « فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللّهَ مُبْتَلِیکُم
بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی وَمَن لَّمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّی إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِهِ فَشَرِبُواْ
مِنْهُ إِلاَّ قَلِیلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِینَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْیَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنودِهِ
قَالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ کَم مِّن فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ»
را به زعفران و گلاب با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آیه بنویسد و به آب باران بشوید
و به جماعتی دهد که در کاری نامناسب و خلافی متفق شده باشند از هم پراکنده شوند.
فضیلت و خواص سوره حمد
بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
دوستان عزیز در جریان باشید که بنا داریم هر روز در مورد فضایل یکی از سور شریفه قرآن به ترتیب سوره ها با شما عزیزان صحبت کنیم. و در آغاز امر این نکته ضروری می نماید که به شما عزیزان تذکراتی در این باب داده شود ، شاید گاهی به روایاتی بر خورد کنید که پاداش های باور نکردنی و اغراق آمیزی در ازای قرائت سور و یا آیات خاصی برشمرده اند بطوری که این سؤال را در ذهن شما ایجاد کند که آیا واقعا با خواندن فلان سوره همه گناهان کسی آمرزیده میشود یا تکرار ذکری خاص معادل جهاد که آن همه زحمت دارد و باید از جان گذشت است؟ در مورد این قبیل روایات عالمان و محدثان اصطلاح خاصی دارند به نام "احادیث من بلغ " امام صادق علیه السلام در این مورد میفرماید: کسی که از پیامبر خبر عمل ثوابی به او برسد و آن کار را انجام دهد، آن ثواب برای او خواهد بود، اگرچه رسول خدا آن را نگفته باشد.1 ظاهر این روایات، از فضل خداوند نسبت به بندگانش خبر میدهد که بدون درنظر گرفتن حکم واقعی عمل، هر عملی را که مؤمن به اعتماد فضل او انجام دهد، بیثواب نخواهد گذارد. این بیان تردید بندگان را در اعتبار و صحت خبری که به آنها رسیده است، برطرف میکند و ایشان را به فضل الهی امیدوار میکند. با این حال، بندۀ خدا با قلبی مطمئن به فضل و رحمت خداوند، میتواند عمل را به جا آورد.
آهنگ این سوره
این سوره اساسا با سوره هاى دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنى دارد به خاطر اینکه سوره هاى دیگر همه بعنوان سخن خدا است ، اما این سوره از زبان بندگان است ، و به تعبیر دیگر در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است .
آغاز این سوره با حمد و ستایش پروردگار شروع مى شود .و با ابراز ایمان به مبدأ و معاد (خداشناسى و ایمان به رستاخیز) ادامه مى یابد، و با تقاضاها و نیازهاى بندگان پایان مى گیرد.
انسان آگاه و بیدار دل ، هنگامى که این سوره را مى خواند، احساس مى کند که بر بال و پر فرشتگان قرار گرفته و به آسمان صعود مى کند و در عالم روحانیت و معنویت لحظه به لحظه به خدا نزدیکتر مى شود .
این نکته بسیار جالب است که اسلام بر خلاف بسیارى از مذاهب ساختگى یا تحریف شده که میان "خدا" و "خلق" واسطه ها قائل مى شوند به مردم دستور مى دهد که بدون هیچ واسطه با خدایشان ارتباط برقرار کنند!.
این سوره تبلورى است از همین ارتباط نزدیک و بى واسطه خدا با انسان ، و مخلوق با خالق ، در اینجا تنها او را مى بیند، با او سخن مى گوید، پیام او را با گوش جان مى شنود، حتى هیچ پیامبر مرسل و فرشته مقربى در این میان واسطه نیست و عجب اینکه این پیوند و ارتباط مستقیم خلق با خالق آغازگر قرآن مجید است .
سوره حمد، اساس قرآن است
در حدیثى از پیامبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) مى خوانیم که "الحمد ام القرآن" و این به هنگامى بود که جابر بن عبدالله انصارى خدمت پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) رسید، پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) به او فرمود:
الا اعلمک افضل سورة انزلها الله فى کتابه ؟ قال فقال له جابر بلى بابى انت و امى یا رسول الله ! علمنیها، فعلمه الحمد، ام الکتاب ؛ آیا برترین سوره اى را که خدا در کتابش نازل کرده به تو تعلیم کنم ، جابر عرض کرد آرى پدر و مادرم به فدایت باد، به من تعلیم کن ، پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) سوره حمد که ام الکتاب است به او آموخت سپس اضافه فرمود این سوره شفاى هر دردى است مگر مرگ.
و نیز از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) نقل شده که فرمود: "و الذى نفسى بیده ما انزل الله فى التوراة ، و لا فى الزبور، و لا فى القرآن مثلها هى ام الکتاب ؛ قسم به کسى که جان من به دست او است خداوند نه در تورات و نه در انجیل و نه در زبور، و نه حتى در قرآن ، مثل این سوره را نازل نکرده است ، و این ام الکتاب است .
دلیل این سخن با تأمل در محتواى این سوره روشن مى شود، چرا که این سوره در حقیقت فهرستى است از مجموع محتواى قرآن ، بخشى از آن توحید و شناخت صفات خدا است ، بخشى در زمینه معاد و رستاخیز سخن مى گوید و بخشى از هدایت و ضلالت که خط فاصل مؤ منان و کافران است سخن مى گوید، و نیز در آن اشاره اى است به حاکمیت مطلق پروردگار و مقام ربوبیت و نعمت هاى بى پایانش که به دو بخش عمومى و خصوصى (بخش رحمانیت و رحیمیت ) تقسیم مى گردد، و همچنین اشاره به مسأله عبادت و بندگى و اختصاص آن به ذات پاک او شده است .
در حقیقت هم بیانگر توحید ذات است ، هم توحید صفات ، هم توحید افعال ، و هم توحید عبادت .
و به تعبیر دیگر این سوره مراحل سه گانه ایمان : اعتقاد به قلب ، اقرار به زبان ، و عمل به ارکان را در بر دارد، و مى دانیم "ام" به معنى اساس و ریشه است .
سوره حمد افتخار بزرگ پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم )
جالب اینکه در آیات قرآن سوره حمد به عنوان یک موهبت بزرگ به پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) معرفى شد، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است ، آنجا که مى فرماید: «وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ » ؛ ما به تو سوره حمد که هفت آیه است و دو بار نازل شده دادیم همچنین قرآن بزرگ بخشیدیم. 2
قرآن با تمام عظمتش در اینجا در برابر سوره حمد قرار گرفته است ، نزول دوباره آن نیز به خاطر اهمیت فوق العاده آن است .
همین مضمون در حدیثى از امیر مؤ منان على (علیه السلام ) از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) نقل شده است که فرمود: ان الله تعالى افرد الامتنان على بفاتحة الکتاب و جعلها بازاء القرآن العظیم و ان فاتحة الکتاب اشرف ما فى کنوز العرش ؛ خداوند بزرگ به خاطر دادن سوره حمد بالخصوص بر من منت نهاده و آنرا در برابر قرآن عظیم قرار داده ، و سوره حمد با ارزشترین ذخائر گنج هاى عرش خدا است !.
تأکید بر تلاوت این سوره
با توجه به بحث هاى فوق که تنها بیان گوشه اى از فضیلت سوره حمد بود روشن که چرا در احادیث اسلامى در منابع شیعه و سنى این همه تأکید بر تلاوت آن شده است ، تلاوت آن به انسان ، روح و ایمان مى بخشد، او را به خدا نزدیک مى کند، صفاى دل و روحانیت مى آفریند، اراده انسان را نیرومند و تلاش او را در راه خدا و خلق افزون مى سازد، و میان او و گناه و انحراف فاصله مى افکند.
فضیلت سوره حمد :
ابی بن کعب روایت میکند از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) که گفت : هر که این سوره را بخواند مثل اینست که تورات و زبور و انجیل را خوانده است و به هر حرفی درجه ای در بهشتش بدهند و گفت این سوره پادزهر هر زهری است و شفای هر درد و آفتی. و از دیگر فضایل این سوره آن باشد که هیچ نمازی بدون قرائت آن درست نیست .
روایات زیادی داریم که در مورد دردهای مختلف به تعداد خاص سوره حمد قرائت شود البته که بهبودی حاصل آید .
رسول اکرم در میفرماید: هر مسلمانی سوره حمد را بخواند، پاداش او به اندازه کسی است که دو سوم قرآن را خوانده و گویی به هر فردی از مردان و زنان مؤمن هدیهای فرستاده است. در روایت دیگری آمده است: "گویا همه قرآن را خوانده است." 3
1- وسائل الشیعه، ج1، ص80، باب18 .
2- سوره حجر آیه 87.
3- مجمع البیان، شیخ طبرسی; ج 1، نشر دار الفکر.
منبع : http://www.tebyan.net
فرآوری : محمدی_گروه دین و اندیشه تبیان
احادیثی درباره قضاوت و داوری کردن
قال الامام علی – علیه السلام – : لَیسَ مِنَ العَدلِ القَضَاءُ عَلَی الثَّقَةِ بِالظَّنِّ.
امام علی (علیه السلام) فرمودند: قضاوتی که با تکیه به ظن و گمان باشد، عادلانه نیست.
«نهج البلاغة، حکمت ۲۲۰»
حدیث,قضاوت
امام على علیهالسلام :
خَمسَةُ أشیاءَ یَجِبُ علَى القاضی الأخْذُ فیها بظاهِرِ الحُکمِ : الوِلایَةُ والمَناکِحُ والمَواریثُ والذَّبایحُ والشَّهاداتُ
، إذا کانَ ظاهرُ الشُّهودِ مَأمونا جازَت شَهادَتُهُم ولا یَسألُ عن باطِنِهم .
پنج چیز است که باید قاضى (درباره آنها) به ظاهِر حُکم عمل کند: ولایت (حقّ ولایت و سرپرستى
که خداوند ، یا امام براى هر کس ، یا ولىّ طفل قرار داده است) ، همسران (یعنى مسأله زناشویى
که بین مسلمانان مشهوراست) ، میراثها ، ذبایح(حلال بودن کشتار مسلمانان) و شهادات. هر گاه شهود
، در ظاهر امین و در خور اعتماد باشند ، شهادتشان پذیرفته است و لازم نیست از باطن آنها جست وجو کرد.
الخصال : ۳۱۱ / ۸۸ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۲
حدیث,قضاوت
امام باقر علیهالسلام :
إنّ المرأةَ لا تُولَّى القَضاءَ ولا تُولَّى الإمارَةَ .
زن ، نه عهده دار مـسند قـضاوت مى شود و نه عهده دار منصب امارت.
بحار الأنوار : ۱۰۴ / ۲۷۵ / ۱
حدیث,قضاوت
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
مَنِ ابتُلِیَ بالقَضاءِ بینَ المُسلمینَ فَلْیَعدِلْ بَینَهُم فی لَحظِةِ وإشارَتِهِ ومَقعدِهِ ومَجلِسِهِ .
هر که به داورى کردن میان مسلمانان مبتلا شود ، باید در نگاهها و اشاره کردنها
و جاى نشستن و نحوه نشستن خود نسبت به آنها به یکسان رفتار کند.
کنزالعمّال : ۱۵۰۳۲ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۰
حدیث,قضاوت
امام صادق علیهالسلام :
القُضاةُ أربَعةٌ : ثلاثةٌ فی النارِ وواحِدٌ فی الجَنّةِ : رجُلٌ قَضى بجَورٍ وهُو یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورَجُلٌ قَضى بجَورٍ
وهو لا یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورجلٌ قَضى بالحَقِّ وهُو لا یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورجُلٌ قَضى بالحَقِّ وهو یَعلَمُ فهُو فی الجَنّةِ .
قاضیان چهار گروهند : سه گروه در آتشند و یک گروه در بهشت. مردى که دانسته حکم ناحقّ صادر
کند ، این قاضى در آتش است . مردى که ندانسته (و بى اطلاع از احکام و قوانین) حکم ناحقّ دهد
، این نیز در آتش است . مردى که ندانسته حکم درست و حقّ صادر کند ، این هم در آتش
است و مردى که دانسته حکم حقّ و درست را صادر کند ، این قاضى در بهشت است
.الکافی : ۷ / ۴۰۷ / ۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۲
حدیث,قضاوت
امام على علیهالسلام :
یَدُ اللّه فوقَ رَأسِ الحاکِمِ تُرَفرِفُ بالرَّحمَةِ، فإذا حافَ وَکَلَهُ اللّهُ إلى نفسِهِ .
دست رحمت خدا ، بر فراز سر قاضى در حرکت است. پس هر گاه
ستم و حقّ کشى کند ، خداوند او را به خودش وا مى گذارد.
الکافی : ۷ / ۴۱۰ / ۱
حدیث,قضاوت
امیر المؤمنین علیٌّ علیهالسلام
لِشُرَیحٍ: لا تُسارَّ أحَدا فی مَجلِسِکَ ، وإن غَضِبتَ فَقُمْ ، فلا تَقضِیَنَّ فأنتَ غَضبانُ .
امام على علیهالسلام – خطاب به شریح- فرمودند: در مجلس قضاوت با کسى در
گوشى صحبت مکن و اگر عصبانى شدى ، برخیز و در حال خشم هرگز داورى مکن.
الکافی : ۷ / ۴۱۳ / ۵
حدیث,قضاوت
امیر المؤمنین علیٌّ علیهالسلام
لِشُرَیحٍ: ولا تَقعُدَنَّ فی مَجلِسِ القَضاءِ حتّى تَطعَم .
امام على علیهالسلام خطاب به شریح- فرمودند: در مجلس
قضاوت منشین ، مگر این که قبلاً چیزى بخورى.
الکافی : ۷ / ۴۱۳ / ۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۲
حدیث,قضاوت
امیر المؤمنین علیٌّ علیهالسلام
لِشُرَیحٍ: إیّاکَ والتَّضَجُّرَ والتَّأذِّیَ فی مَجلِسِ القَضاءِ ، الذی أوجَبَ
اللّهُ فیهِ الأجرَ ، ویُحسِنُ فیهِ الذُّخرَ لِمَن قَضى بالحَقِّ.
امام على علیهالسلام – خطاب به شریح- فرمودند: مبادا در مجلس قضاوت اظهار خستگى
و ناراحتى کنى ؛ مجلسى که خداوند در آن پاداش قرار داده و براى
کسى که به حقّ داورى کند ذخیره خوبى در نظر گرفته است.
الکافی : ۷ / ۴۱۳ / ۱
حدیث,قضاوت
امام صادق علیهالسلام :
لا یَطمَعَنَّ قَلیلُ الفِقهِ فی القَضاءِ .
کسى که اندکى فقه (مسائل حقوقى و احکام قضایى) مى داند
، هرگز نباید به کار قضاوت چشم طمع داشته باشد.
بحار الأنوار : ۱۰۴ / ۲۶۴ / ۵
حدیث,قضاوت
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم:
مَنِ ابتَغى القَضاءَ وسَألَفیهِ الشُّفَعاءَ وُکِلَ إلى نفسِهِ ،
ومَن اُکرِهَ علَیهِ أنزَلَ اللّهُ علَیهِ مَلَکا یُسَدِّدُهُ .
هرکه جویاى منصب قضاوت باشد و براى رسیدن به آن متوسّل به این
و آن شود، خداوند او را به خودش وا گذارد و هرکه مجبور به پذیرفتن آن
شود، خداوند فرشته اى بر او فرو فرستد که استوارش بدارد.
کنزالعمّال : ۱۴۹۹۴ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۰
حدیث,قضاوت
امام صادق علیهالسلام :
إنَّ النَّواویسَ شَکَت إلَى اللّه عز و جل شِدَّةَ حَرِّها ،
فقالَ لَها عز و جل : اسکُتی ؛ فإنَّ مَواضِعَ القُضاةِ أشَدُّ حَرّا مِنکِ !
نواویس (که جایگاهى است در دوزخ) از گرماى سخت خود به درگاه خداوند عز و جل
شکایت کرد . پس خداوند عز و جل خطاب بدان فرمود : ساکت باش
؛ همانا جایگاه قاضیان(ناعادل)، گرمایَش سختتر از توست!.
الفقیه : ۳ / ۶ / ۳۲۲۶ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۰
حدیث,قضاوت
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ القاضیَ العَدلَ لَیُجاءُبهِ یَومَ القِیامَةِ فَیَلقَى مِن شِدَّةِ
الحِسابِ ما یَتَمَنّى أن لا یکونَ قَضى بینَ اثنَینِ فی تَمرَةٍ قَطُّ.
در روز قیامت قاضى دادگـر را مى آورند و چنان حساب سختى
از او کشیده مى شود ، که آرزو مى کند کاش هرگز حتّى
درباره یک خرما میان دو نفر داورى نکرده بود.
کنزالعمّال : ۱۴۹۸۸ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۰
حدیث,قضاوت
امام صادق علیهالسلام :
اتَّقُوا الحُکومَةَ ؛ فإنَّ الحُکومَةَ إنّما هی
لِلإمامِ العالِمِ بالقَضاءِ ،العادِلِ فی المُسلمینَ ، لِنَبیٍّ أو وَصیِّ نبیٍّ .
از داورى کردن بپرهیزید ؛ زیرا (منصب) داورى در حقیقت
از آنِ امامى است که در قضاوت دانا باشد و در میان مسلمانان
به عدالت حکم کند ؛ از آنِ پیغمبر یا وصىّ پیغمبر .
الکافی : ۷ / ۴۰۶ / ۱ منتخب میزان الحکمة : ۴۷۰
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من حکم بین اثنین تحاکما إلیه فلم یقض بینهما بالحقّ فعلیه لعنه اللَّه؛
هر که میان دو کس که داورى بدو برند، داورى کند
و به حق میانشان قضاوت نکند لعنت خدا بر او باد.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
قاضیان فی النار و قاض فی الجنّه: قاض عرف الحقّ فقضى به فهو فی
الجنّه، و قاض عرف الحقّ فجار متعمّدا أو قضى بغیر علم فهما فی النّار؛
دو قاضى در جهنمد و قاضى اى در بهشت است: قاضى اى که حق را بشناسد و بدان
حکم کند در بهشت است، و قاضى اى که حق را بشناسد و
دانسته منحرف شود، یا ندانسته قضاوت کند هر دو در جهنم اند.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اللَّه مع القاضی ما لم یجر فإذا جار تخلّى اللَّه عنه و لزمه الشّیطان؛
خداوند یار قاضى است تا موقعى که ستم نکند، وقتى ستم
کرد خدا او را رها می کند و شیطان قرین او مى شود.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إذا أراد اللَّه بقوم خیرا ولّى علیهم حلماءهم و قضى بینهم علمائهم و جعل
المال فی سمحائهم و إذا أراد بقوم شرّا ولّى علیهم سفهائهم
و قضى بینهم جهّالهم و جعل المال فی بخلائهم؛
وقتى خداوند براى قومى نیکى خواهد خردمندانشان را بر آنها فرمان روا سازد
و دانشمندانشان میان آنها قضاوت کند و مال را به دست بخشندگان دهد
و وقتى براى قومى بدى خواهد سفیهانشان را بر آنها فرمانروا سازد
و نادانان میان آنها قضاوت کنند و مال را به دست بخیلانشان دهد.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إذا ابتلی أحدکم بالقضاء بین المسلمین
فلا یقض و هو غضبان و لیسوّ بینهم فی النّظر و المجلس و الإشاره؛
اگر یکى از شما بکار قضاوت میان مسلمانان دچار شود باید به هنگام
غضب از قضاوت خوددارى کند و میان ارباب دعوى در
نگاه و نشیمن گاه و اشاره تفاوتى نگذارد.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أخذ الأمیر الهدیّه سحت و قبول القاضی الرّشوه کفر.
هدیه گرفتن امیر نارواست و رشوه گرفتن قاضى کفر است.
نهج الفصاحه
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم می فرمایند :
اِذا حَکَمْتُمْ فَاعْدِلوا وَ اِذا قُلْتُمْ فَاَحْسِنوا فَاِنَّ
اللّهَ مُحْسِنٌ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ؛
هرگاه قضاوت مى کنید، عادلانه قضاوت کنید و هرگاه سخن مى گویید
، نیکو بگویید، زیرا خداوند نیکوکار است و نیکوکاران را دوست دارد.
نهج الفصاحه، ح ۲۰۰٫
حدیث,قضاوت
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم :
اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْعَبدَ اَنْ یَکُونَ سَهْلَ الْبَیْعِ وَ سَهْلَ الشِّراءِ وَ سَهْلَ القَضاءِ وَ سَهْلَ الاِقْتِضاءِ؛
خداوند بندهاى را که در خرید و فروش و قضاوت و پذیرش قضاوت آسان گیر باشد دوست دارد.
منبع : tebyan-mobaleghin.ir
خشم
احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار "جامع الاحادیث نور" بازبینی و به روز شده اند.
|